Pagina ‘verankerd’: 13 oktober 2022
Martinair woordvoerder Udo Buijs in reactie op klachten van getroffenen over de gebrekkige psychosociale nazorg door Martinair:
‘We hebben inderdaad niet gewerkt met professionals, maar moet dat dan? ‘
Bron: De Stem, 20 december 1993
Minister Hirsch Ballin, na Kamervragen over de tekortschietende nazorg én het verzoek van de Anthony Ruys Stichting aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid om de coördinatie van de psycho-sociale nazorg ter hand te nemen: “… dat Martinair, die de hulp coördineert, tot op heden op adequate wijze eigen medewerkers, bedrijfsartsen en psychologen inschakelt bij de geestelijke nazorg van de slachtoffers.”
Bron: De Telegraaf, 18 januari 1994
Nazorg is een term die gebruikt wordt voor psychische/psycho-sociale begeleiding na een ramp of andere ingrijpende gebeurtenis.
Nazorg is een verwarrende en misleidende term. Door de woordkeuze lijkt nazorg meer luxe dan noodzaak. Vandaar dat de nazorg ná de Martinair crash in Faro zo slecht geregeld werd en bleef? Ondanks alle signalen van tekortschietende zorg.
Na bijvoorbeeld een ramp of andere ingrijpende gebeurtenis is zorg door professionals nodig. Ná de zorg (de directe behandeling) is nazorg belangrijk om o.a. het resultaat van de behandeling te doen beklijven.
Als vergelijking: de brandweer begint niet met nablussen maar begint met blussen.
Ondanks lessen van eerdere vliegrampen (SLM crash in Zanderij en ElAl crash in Bijlmer) komt er na de Martinair crash in Faro geen centraal georganiseerde actieve zorg door professionals, de overheid speelt al helemaal geen rol.
Er is geen aandacht voor dat gevolgen zoals Post Traumatische Stress (PTSS) vaak met grote vertraging optreden én er is geen bewustzijn dat PTSS het dagelijks en communicatief functioneren van de getroffenen nadelig beïnvloedt.
Het blijft onbegrijpelijk dat Martinair (een luchtvaartmaatschappij!) met verschillende petten zoals: verantwoordelijke voor de crash, beïnvloeder van het crashonderzoek, (financieel) belanghebbende en de ‘letselschade-verzekeraar’ ook nog eens de psychosociale hulp aan de getroffenen coördineert.
NB Door berichten in de media werd mij pas eind 1993 duidelijk dat Martinair deze hulp coördineerde. De twee (?) telefoontjes die ik in de loop van 1993 van Martinair medewerkers kreeg, had ik nooit zelfs maar als poging tot hulpverlening opgevat; meer als poging tot ‘hand op uw schouder‘.
Overigens: al met de repatriëring van de overlevenden uit Faro vroeg Martinair niet om professionele hulp voor de vliegangst-begeleiding.
Over gevolgen:
Uit Eerste FARO gevolgen enquête (COT januari 1998): lichamelijke en psychische gevolgen;
Uit Tweede FARO gevolgen enquête (COT, december 1998): oordelen van passagiers en nabestaanden
Tenslotte
De gezondheidsklachten van passagiers en nabestaanden waren divers, gecompliceerd en voorspelbaar.
Het ontbreken van onafhankelijke en gecoördineerde professionele zorg heeft naar mijn mening tot o.a. meer gezondheidsklachten, -maatschappelijke- uitval en hogere kosten geleid.