OLD SINS CAST LONG SHADOWS
Eind 2012 zijn op basis van de ‘analyse Horlings’ rechtszaken aangespannen tegen Martinair en de Staat der Nederlanden om meer duidelijkheid te krijgen over onder andere de oorzaak van de crash in Faro.
In 2020 heeft de Rechtbank Den Haag de eisers (= passagiers en nabestaanden) in de zaak tegen de Staat gedeeltelijk in het gelijk gesteld.
De zaak tegen Martinair hebben passagiers en nabestaanden verloren.
Mede door de beperkte vraagstelling van de Haagse rechters blijft nog veel onduidelijk.
Mei 2021: Martin Schröder is ook na het vonnis in 2020 nog steeds in ontkenning over gemaakte fouten door zijn piloten
“Uit het rapport van de Portugese onderzoeksraad blijkt dat het ongeval veroorzaakt is door diverse onjuiste manoeuvres en beoordelingsfouten van de bemanning …, …terwijl de weersomstandigheden weliswaar een rol hebben gespeeld, maar een kleinere dan de Raad [toenmalige Raad voor de Luchtvaart] destijds naar voren heeft gebracht ”
Paragraaf 2.97, vonnis Rechtbank Den Haag, 2020
– Het [de crash] trof ons diep en afsluiten doe je het nooit. Maar het wordt nog steeds opgerakeld door advocaten, ondanks het feit dat we twee keer vrijgesproken zijn door de rechter. We hebben naar eer en geweten alles gedaan wat in ons vermogen ligt”, aldus de luchtvaartpionier [Martin Schröder], die troost kan vinden in het feit dat het ongeluk volgens hem niet aan de bemanning of het onderhoud lag.
Telegraaf, 11 mei 2021
NB: waarschijnlijk heeft ook Dhr. Schröder een slecht geheugen en is hij (de krantenartikelen over) het officiële onderzoeksrapport, eind 1994, vergeten. Hier wordt ook geconstateerd dat de piloten mede schuldig zijn aan de crash
Juni 2023:
Naar aanleiding van het vonnis van de Haagse rechtbank aanvullende gedachten over:
– (naar oordeel van de Rechtbank) ‘geen bewuste roekeloosheid‘
– mogelijke onbewuste roekeloosheid van de cockpitbemanning, en
– de vlucht en crash bekeken vanuit Professional Standards,
Hieronder de mij bekende stand van zaken ván en ná de rechtszaken.
April 2020: Staat en eisers gaan niet in beroep regen de uitspraak van de Rechtbank Den Haag.
Hierdoor vervalt o.a. de mogelijkheid om het begrip ‘Bewuste Roekeloosheid’ in de Luchtvaart nader te bepalen.
De aangehouden zaak bij de Rechtbank Amsterdam tegen Martinair is beëindigd; waarbij het vonnis van 26 februari 2014 (afwijzing van de vordering van de eisers) definitief is geworden.
Vonnis 8 januari 2020:
De rechtbank oordeelt dat de Raad voor de Luchtvaart onzorgvuldig en onrechtmatig heeft gehandeld.
“De Raad heeft in het onderzoek naar de oorzaken van de ramp te stellig naar voren gebracht dat een zogenaamde windshear (plotseling optredende verandering in windsnelheid en windrichting) als primaire oorzaak van het ongeval moest worden beschouwd.”
Vonnis rechtbank Den Haag
Uit het vonnis: onzorgvuldig en onrechtmatig handelen door de Raad voor de Luchtvaart
Uit het vonnis: landing had afgebroken moeten worden
RTL-nieuws: Ook menselijke fouten droegen bij aan vliegramp Faro
Samenvatting van het vonnis
Kosten van o.a. Rechtbankdeskundigen voor rekening Staat
Onduidelijkheid over uitspraak geen Bewuste Roekeloosheid
Wat-als, bewijslast voor Bewuste Roekeloosheid omgekeerd was?
De eisers (overlevenden en nabestaanden) hebben volgens de Rechtbank niet kunnen aantonen dat er sprake was van Bewuste Roekeloosheid.
Had de Staat, bij omgekeerde bewijslast, kunnen aantonen dat er geen sprake was van Bewuste Roekeloosheid?
Ook voor de piloten en de luchtvaart-wereld lijkt me dit hiermee een onbevredigende uitspraak van de Rechtbank.
‘Geheimhouding stukken draagt bij aan vliegveiligheid’
In maart 2023 schrijft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat over geheimhouding van stukken tot 2075: “De achtergrond daarvan [geheimhouding stukken] is dat een volledig en objectief onderzoek van een luchtvaartongeval alleen gegarandeerd kan worden indien iedereen die bij het ongeval is betrokken, vrijuit kan spreken zonder zich zorgen te hoeven maken over verwijtbaarheids- en aansprakelijkheidskwesties. …”
Deze geheimhouding beperkt voor eisers en samenleving verder de mogelijkheden tot waarheidsvinding en beoordeling of er wel of geen sprake was van Bewuste Roekeloosheid door de piloten.
NB: De door de rechtbank benoemde deskundigen hadden een beperkte opdracht: “De deskundigen dienen geen eigen onderzoek te doen naar de oorzaak van de vliegramp, maar op basis van hun deskundigheid een antwoord te geven op de vraag of de Raad, in zijn rol van destijds, de toen bekende en beschikbare gegevens adequaat heeft verwerkt.” Een verdere beperking is dat de deskundigen slechts een aantal specifieke vragen dienden te beantwoorden.
Veel informatie en vragen zijn daarmee buiten beschouwing gebleven.
Mede door de minimale verwijzingen naar dit Deskundigen Rapport is het vonnis van beperkte waarde om echte duidelijkheid te krijgen over crash en oorzaak.
Het vonnis heeft grote waarde door het benoemen door de rechtbank van zowel de rol van de piloten in het ontstaan van de crash als ook de negatieve Nederlandse houding rondom het onderzoek naar crash en oorzaak.
Als deskundige voor de eisers (de getroffenen / de claimants) heeft Horlings/AvioConsult samen met anderen verschillende rapporten geschreven, zoals:
– 2016, Review by the Claimants Experts (CE) of the Interim Report of the Court Appointed Experts (CAE)
– 2017, Final Report by the CAE with CE comments
– 2017, Review by the CE of the Final Report of the CAE
– 2019, De rol van de Raad voor de Luchtvaart rondom het onderzoek
– 2019, De grootste fouten van de door de rechtbank benoemde deskundigen
Idealiter wordt ook het tot 2073 geheime archief snel toegankelijk voor deskundige onderzoekers / journalisten.
Op deze manier kan een open en inhoudelijk gesprek worden gevoerd óver en werkelijke lessen geleerd worden ván de crash.
Tijdlijn
4 januari 2021: artikel in Algemeen Dagblad o.a.: ondanks vonnis van 8 januari 2020 zijn partijdeskundigen nog niet vergoed.
Over het toekennen door de Staat van aanvullende vergoeding aan getroffenen is nog niets bekend
April 2020: Geen hoger beroep door Staat en Eisers tegen uitspraak Rechtbank Den Haag
8 januari 2020: uitspraak door Rechtbank Den Haag.
– Samenvatting vonnis: Staat aansprakelijk voor schade vliegramp Faro
– Gehele vonnis
– Algemeen Dagblad: Doofpot open: fout piloten cruciaal bij vliegramp Faro
– NRC: Nederlandse staat informeerde slachtoffers en nabestaanden vliegramp Faro onjuist
11 november 2019: zitting Rechtbank Den Haag: In Algemeen Dagblad aankondiging over deze zitting.
Tijdens de zitting bleven ‘Eisers’ en ‘Staat’ bij hun eerdere uiteenlopende standpunten. Geen toenadering of begin van dialoog. De Rechtbank stelde, slechts (?), enkele vragen.
Tijdens deze zitting kwam geen feitelijke duidelijkheid over de crash. Duidelijkheid bijvoorbeeld over de vraag of de gecrashte Anthony Ruys naast de baan is geland óf van de baan is gewaaid. En, indien het toestel van de baan is gewaaid, of dit risico bekend was bij de piloten.
Oktober 2019: AvioConsult, het verhaal over de Faro ramp en de gang naar de rechter vanaf 2012 t/m oktober 2019.
Een verkorte versie voor de pers van dit verhaal.
18 april 2017: het drietal door de rechtbank benoemde deskundigen heeft een aantal vragen van de rechtbank beantwoord. Het rapport roept blijkbaar veel vragen op bij onderzoeker Horlings en zijn mede-onderzoekers. Meer hierover in bijgaand artikel uit de Gooi en Eemlander van 16 december 2017.
14 januari 2016: USA-advocaten
Naar verwachting zullen de drie buitenlandse deskundigen voor de zomer van 2016 een concept rapport presenteren.
In de procedure tegen Martinair wordt in hoger beroep gewacht op het rapport van de deskundigen om te bepalen of de zaak verder zal worden doorgezet.
9 juli 2015: de Rechtbank Den Haag benoemt drie buitenlandse deskundigen voor nader onderzoek.
Uittreksel uit vonnis, over opdracht aan de drie buitenlandse onafhankelijke deskundigen.
Artikel Algemeen Dagblad over dit vonnis.
9 februari 2015: zitting bij de Rechtbank Den Haag over de voortgang van de procedure
21 december 2014: geen wezenlijke ontwikkeling in de beide zaken. Zie bijgaand artikel van het Haarlems Dagblad. De Staat wil over procedures praten in plaats van het inhoudelijk gesprek aan te gaan.
Een analyse over de vonnissen in 2014 over beide rechtszaken
23 april 2014: uitspraak door Rechtbank Den Haag in verband met het aanvullend deskundigen onderzoek is verzet naar een latere datum.
26 februari 2014, de uitspraken:
Amsterdam: vordering van de eisers afgewezen. Mogelijk beroep ná uitspraak door Rechtbank Den Haag.
– voor de uitspraak: klik hier
– een korte analyse van het vonnis
Den Haag: aanvullend deskundigen onderzoek in de Faro-ramp,
– bericht Dagblad Trouw: klik hier
– uitspraak Rechtbank: klik hier
20 januari 2014
Presentatie Horlings / AvioConsult voor Rechtbank Den Haag
13 januari 2014
– Presentatie Horlings / AvioConsult voor Rechtbank Amsterdam
– bulletinboard van website Airwork: impressie door een piloot van zitting van 13 januari.